Mga Panahong

Paleolitiko at Neolitiko
 Pag-aaral ng Prehistory:
isang larangang pinatutulungang buuin ng mga arkeologo at mga
sientista mula sa ibat-ibang disiplina.

Biology- pag-aaral ng buhay na organismo.

Botany- pag-aaral ng mga halaman
Zoology- pag-aaral ng mga Hayop
Paleontology- pag-aaral ng fossil
Sapientization- ang mga pagbabagong naganap sa aspektong biyolohikal
ng mga tao hanggang sa pagkakamit ng katalinuhang naghihiwalay sa
kanya sa mga hayop.
Archeology- ay isang sangay ng agham na nag aaral ukol sa kultura at
pamumuhay ng sinaunang tao sa pamamagitan ng paghuhukay at
pagsusuri ng mga artifact at mga labi o remains.
 Dalawang mahahalagang proseso sa
panahong prehistoriko

 Pangunahin dito ay ang ebolusyon o ang mga

pagbabagong nagganap nsa aspetong biyolohikal ng tao
hanggang sa pagkamit ng katalinuhang naghihiwalay sa
kanya sa mga hayop. Ito rin ay tinatawag na
Sapientization.

 Pagkakaroon ng kasalukuyang uri ng tao ng

kakayahyan na makagawa o makalikha ng mga bagay.
 Mga Kagamitan upang matukoy ang
pangyayari sa nakaraang panahon.
 Dokumentong Historikal at mga kagamitang batid ng panahon-
tinatayang panahon ay mula 3000 B.C.E. hanggang sa kasalukuyan
sa ilang mga lugar. Ito ay pangkaraniwang pamamaraan ng
pagpepetsa.
› Bibliya
› Cuneiforms
 Dendrochronology o Tree-ring Dating- tinatayang panahon ay mula
sa 500 B.C.E.hanggang sa kasalukuyan. Ito ay isang siyentipikong
pamamaraang ginagamit upang matukoy ang gulang o edad ng isang
puno.
 Radiocarbon Dating- tinatayang panahon ay mula sa
40,000 B.P. o higit pa hanggang 1500 B.C.E. Ito ay
naimbento ni J.R.Arnold at W.F.Libby noong 1949.
Sinusuri ang mga isotope carbon-14 upang matukoy ang
edad ng mga materyales na may carbon o carbonaceous
materials.
 Potassium-Argon Dating- tinatang panahon ay mula
4.5.milyon B.P. o mas maaga pa hanggang 50,000 B.P. ito
ay ginagamit upang tukyin kung gaano na katagal ang mga
sinaunang depositong mineral o mineral deposits. Sa
pamamagitan ng pagsusuri sa potassium isotope
napepetsahan ang mga kagamitan o labi sa Panahong
Paleolitiko.
 Panahong Paleolitiko
 Panahon ng Lumang Bato (Old stone Age)
 Mula sa Greek word na “Paleos”o “matanda” at
“Lithos” o “Bato”
 Pleistocene- pinakamaagang bahagi ng Panahong
Bato at pinakamahabang yugto sa kasaysayan ng
sangkatauhan.
 Marahil ang pinakamahalagang katangian ng
panahong ito ay ang pagbabagong-anyo ng tao
mula sa pagiging isang malabakulaw na nilalang
hanggang sa pagiging isang Homo Sapiens.
 Lower Paleolithic Period
 Panahon ng pinakamaagang pananatili ng tao sa daigdig
simula nang maitala sa arkeolohiya ang kanyang
pamumuhay.
 Ang panahong ito ay natapos noong 120,000 B.P. sa
pagdating ng Middle Paleolithic Period.

Kasangkapang Olduvan o Olduwan

 Middle Paleolithic Period
 Panahon ito kung kailan higit pang nakontrol ng mga
unang hominid ang kanilang kapaligiran.
 Nasaksihan din ang paglitaw ng makabagong tao noong
100,000 B.P.
 Pangunahing pinagmulan ng kanilang pagkain ay
pangangaso. Sinusubukan din nilang kumain ng shellfish.
 Pinasimulan na din ang pag preserbasyon ng mga karne
sa pamamagitan ng pagpapausok at pagpapatuyo nito.
 Umusbong ang pagiging artistiko ng mga tao sa
pamamagitan ng pagpipinta sa kanilang mga katawan at
ilang mga pagguhit sa bato.
 Nagkaroon na rin ng paglilibing ngh mga patay na
nagpapahiwatig ng pagkakaroon ng mga kaparaanang
relohiyoso at ritwal noon pa mang sinaunang
panahon.
 Kabilang sa panahong ito ang kulturang Mousterian
na kadalasang iniuugnay sa mga taong Neanderthal
 Upper Paleolithic Period

 Saklaw nito ang panahon mula 40,00 at 8,500 B.P.

 Ang makabagong tao na lumisan ng Africa noong Middle Paleolithic
Period ay nagsimulang bumuo ng kanilang sariling kulturang
panrelihiyon sa mga panahong ito.
 Nagkaroon na rin ng mga unang pamayanan sa anyong mga campsite
at kadalasan itong matatagpuanj sa mga lambak.
 Isang patunay nag pagiging artistiko ng mga taong nabuhay sa Upper
Paleolithic Period ay ang kanilang mga nalikhang Venus Figure na
sumisimbolo sa kakayahang magkaanak.
 Mga kultura:
 Aurignacian- gumawa
ng mga kagamitang
bato na tinapyas.
 Gravettian- kinilala ang
kulturang ito sa kagamitang
bato na may maliliit at
matutulis na talim.
 Perigordian- sila ay gumawa ng mga kutsilyong
bato kung saan tanging ang isang bahagi lamang
ang matalim tulad ng kasalukuyang kutsilyo.
 Solutrean-sila ay nagtungo sa Europe mula sa
silangan at pinalitan ang mga naunag nanirahan
dito.
 Magdalenian- isang pamayanan ng mga
mangingisda at mangangaso ng mga reindeer.
Ang kanilang mga kasangkapan ay mas pino
kung ihahambing sa mga mas nauna sa kanila.
 Ang kanilang mga pinipinta at ginuguhitr sa
mga yungib ay lubhang kahanga-hanga tulad
ng mga ginawa ng mga taong Cro-Magnon.
 Panahong Neolitiko
 Ito ang huling bahagi ng Panahong Bato.
 Ito ay hango sa mga salitang Greek na “Neos” o “Bago” at
“Lithos” o “Bato”.
 Ang terminong neolitiko ay ginagamit sa arkeolohiya at
antropolohiya upang italaga ang isang antas ng
ebolusyong pangkalinangan o pagbabago sa pamumuhay
at teknolohiya.
 Katangian ng panahong ito ang paggamit ng iba’t-ibang
makinis na kasangkapang bato, pagkakaroon ng
permanenteng paninirahan ng tao sa mga pamayanan,
pagtatanim at pag-aalaga ng hayop, at pagkakaroon ng
mga kasanayan sa paggawa ng palayok at paghahabi.
 Naganap sa panahong ito ang Rebolusyong
Neolitiko o sistematikong pagtatanim.ito ay
nagbigay-daan sa permanenteng paninirahan sa
isang lugar upang alagaan ang mga pananim.